Chức năng và nhiệm vụ của Vụ Thi đua - Khen thưởng được quy định tại Quyết định số 2077/QĐ-BGDĐT ngày 19/6/2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý nhà nước thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo; Quyết định số 88/QĐ-BGDĐT ngày 09/01/2020 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 2077/QĐ-BGDĐT, được trích dẫn như sau:
I. Chức năng
Giúp Bộ trưởng thực hiện quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng.
II. Nhiệm vụ và quyền hạn
1. Thi đua, khen thưởng khối các sở giáo dục và đào tạo
a) Xây dựng, hướng dẫn tiêu chí thi đua, xét khen thưởng hằng năm đối với các sở giáo dục và đào tạo;
b) Tổ chức phong trào thi đua và xét khen thưởng đối với các đơn vị, cá nhân thuộc các sở giáo dục và đào tạo theo thẩm quyền;
c) Hiệp y khen thưởng cấp Nhà nước đối với các tập thể, cá nhân thuộc sở giáo dục và đào tạo.
2. Thi đua, khen thưởng khối giáo dục đại học
a) Xây dựng, hướng dẫn tiêu chí thi đua, xét khen thưởng hằng năm đối với các cơ sở giáo dục đại học theo khối các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;
b) Tổ chức phong trào thi đua, xét công nhận danh hiệu thi đua và khen thưởng đối với các đơn vị, cá nhân thuộc các cơ sở giáo dục đại học, đào tạo giáo viên trực thuộc Bộ và Đại học Quốc gia;
c) Trình Thủ tướng Chính phủ quyết định khen thưởng hoặc xét trình Chủ tịch nước khen thưởng theo thẩm quyền. Hiệp y khen thưởng cấp nhà nước theo quy định.
3. Tổ chức phong trào thi đua và công tác thi đua, khen thưởng khối Bộ, ngành Trung ương
a) Thực hiện công tác thi đua của Bộ Giáo dục và Đào tạo theo khối thi đua các Bộ, ngành Khoa học - Văn hóa - Xã hội. Khen thưởng theo chuyên đề, theo đợt; khen thưởng đột xuất; khen thưởng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp giáo dục” đối với các tập thể, cá nhân;
b) Xây dựng, hướng dẫn tiêu chí thi đua, khen thưởng; công nhận danh hiệu thi đua, quyết định khen thưởng đối với các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ (không bao gồm các cơ sở giáo dục đại học, đào tạo giáo viên);
c) Vận động các nguồn tài trợ; quản lý, kiểm tra việc sử dụng quỹ thi đua, khen thưởng; bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho công chức, viên chức làm công tác thi đua, khen thưởng.
4. Thực hiện các nhiệm vụ khác do Bộ trưởng giao.