Chức năng và nhiệm vụ của Vụ Pháp chế được quy định tại Quyết định số 550/QĐ-BGDĐT ngày 03/3/2025 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Vụ Pháp chế, được trích dẫn như sau:
I. Vị trí và chức năng
Vụ Pháp chế là đơn vị thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, có chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng thực hiện việc quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực giáo dục và tổ chức thực hiện công tác pháp chế trong ngành giáo dục.
II. Nhiệm vụ và quyền hạn
Vụ Pháp chế thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định tại Nghị định số 55/2011/NĐ-CP ngày 04 tháng 7 năm 2011 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của tổ chức pháp chế (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 56/2024/NĐ-CP ngày 18 tháng 5 năm 2024 của Chính phủ) và thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể sau đây:
1. Tham mưu trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản khác theo quy định của pháp luật.
2. Tham mưu hướng dẫn, tổ chức thực hiện, đôn đốc, giám sát việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của đơn vị theo quy định của pháp luật.
3. Xây dựng báo cáo thường xuyên, đột xuất theo quy định hoặc yêu cầu của các cơ quan trung ương, bộ, ngành và theo phân công của Bộ trưởng về nội dung liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị. Chủ động rà soát, xử lý hoặc tham mưu cấp có thẩm quyền xử lý các vấn đề bất cập trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị.
4. Về công tác xây dựng pháp luật trong lĩnh vực giáo dục
a) Đề xuất xây dựng chương trình công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo; đề xuất ban hành chương trình xây dựng pháp luật hằng năm và dài hạn của Bộ Giáo dục và Đào tạo; tổ chức thực hiện chương trình xây dựng pháp luật; tổ chức việc hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra tình hình, tiến độ thực hiện chương trình xây dựng pháp luật sau khi được phê duyệt;
b) Thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng;
c) Tham gia ý kiến về mặt pháp lý đối với hồ sơ dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do Bộ chủ trì soạn thảo;
d) Chủ trì chuẩn bị ý kiến đối với nội dung phiếu ý kiến Thành viên Chính phủ;
đ) Chủ trì góp ý dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan, đơn vị ngoài Bộ gửi lấy ý kiến mà nội dung dự thảo văn bản liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của nhiều đơn vị không phân định được đơn vị chủ trì hoặc dự thảo văn bản có tính chất tổng hợp.
5. Về công tác pháp chế ngành Giáo dục
a) Tham mưu xây dựng, kiện toàn hệ thống pháp chế và tổ chức bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho cán bộ pháp chế ngành Giáo dục và đội ngũ công chức, viên chức các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo; hướng dẫn công tác pháp chế ngành, kiểm tra việc thực hiện văn bản quy phạm pháp luật đối với các sở giáo dục và đào tạo, các cơ sở giáo dục đại học và việc ban hành văn bản nội bộ của các cơ sở giáo dục đại học theo phân công;
b) Chủ trì và phối hợp với các đơn vị có liên quan thực hiện pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật; hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Bộ Giáo dục và Đào tạo; cập nhật văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hợp nhất lên cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật theo quy định của pháp luật;
c) Chủ trì và phối hợp với các đơn vị có liên quan thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật ngành Giáo dục; theo dõi tình hình thi hành pháp luật và quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục;
d) Chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan thực hiện quản lý nhà nước về công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhà giáo, người học và cán bộ công chức, viên chức ngành giáo dục.
6. Về công tác kiểm tra, xử lý, rà soát hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật
a) Thực hiện tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành và liên tịch ban hành. Kiểm tra theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật có nội dung liên quan đến lĩnh vực giáo dục. Đôn đốc, chỉ đạo công tác kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật ở Bộ Giáo dục và Đào tạo;
b) Đôn đốc, hướng dẫn, tổng hợp kết quả rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Phối hợp với các đơn vị có liên quan trong việc rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực giáo dục và theo yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và các bộ, ngành.
7. Thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về giáo dục trên môi trường mạng trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị. Thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính, dịch vụ công trực tuyến, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; chủ động truyền thông, nắm bắt thông tin về các chủ trương, chính sách, quy định của ngành liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị.
8. Tham mưu, giúp Bộ trưởng thực hiện nhiệm vụ cơ quan thường trực của tổ chức phối hợp liên ngành liên quan chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị; trình Bộ trưởng quyết định thành lập và cử công chức tham gia các ban chỉ đạo, ban soạn thảo, tổ biên tập xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, dự án, chương trình, đề án, tổ tư vấn, tổ công tác do đơn vị làm đầu mối theo dõi và thực hiện.
9. Chủ trì hoặc tham gia xây dựng, nghiên cứu, sử dụng sản phẩm của đề án, dự án, chương trình liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị theo phân công.
10. Chủ trì hoặc phối hợp giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, tiếp công dân, thanh tra, kiểm tra, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị theo quy định của pháp luật.
11. Thực hiện công tác quản lý, đánh giá, xếp loại công chức và công tác thi đua, khen thưởng của đơn vị theo quy định của pháp luật.
12. Thực hiện Quy chế làm việc, Quy chế thực hiện dân chủ ở cơ sở của Bộ Giáo dục và Đào tạo; quản lý, sử dụng tài chính, tài sản và quản lý hồ sơ, tài liệu của đơn vị và nộp lưu trữ theo quy định của pháp luật.
13. Thực hiện các nhiệm vụ khác do Bộ trưởng giao.